ایران، از پادشاه گاز به مشتری روسیه! | گاز ایران: از صادرات به اروپا تا واردات از روسیه

ایران رتبه دوم جهان به لحاظ وجود ذخایر گازی را دارد؛ موضوعی که می‌توانست ایران را به یکی از مهم‌ترین صادرکنندگان گاز تبدیل کند. تا جایی که در جریان جنگ روسیه و اوکراین نیز ایران می‌توانست یکی از جایگزین‌های روسیه برای صادرات گاز به اروپا باشد. اما اکنون به دنبال تشدید بحران گاز در کشور، ایران قرار است از روسیه گاز وارد کند!

به گزارش بازار تبریز آنلاین، پس از آغاز جنگ میان روسیه و اوکراین، تغییرات عمده‌ای در بازار گاز اروپا و روابط ژئوپولیتیکی کشورها ایجاد شد. صادرات گاز روسیه به اروپا، با شروع جنگ کاهش چشمگیری یافت و در ادامه کشورهای متعددی درصدد استفاده از ظرفیت ایجاد‌شده برای صادرات گاز به اروپا و جایگزین کردن گاز روسیه برآمدند.

خلاء ایجادشده در زمینه صادرات گاز به اروپا، مورد توجه کشورهایی مانند ترکیه، مصر، نیجریه، الجزایر، لهستان، قطر، نروژ و... بود. البته نکته مهم در این زمینه، خیز ایران برای جایگزینی گاز روسیه بود. موضوعی که ظرفیت بالقوه آن وجود داشت اما نهایتاً به دنبال تشدید بحران کمبود گاز در کشور و البته تحریم‌های بین‌المللی و مشی سیاسی دولت سیزدهم هیچ‌گاه محقق نشد.

مسئولانی که در زمان جنگ روسیه و اوکراین از زمستان سخت برای اروپایی‌ها خبر می‌دادند، در فصول سرد سال جاری، با کمبود گاز در کشور دست به گریبان شده‌اند. حال ایران به جای استفاده از خلاء ایجادشده و شروع صادرات گاز به اروپا، درگیر واردات گاز از روسیه است.

آن‌طور که رویترز گزارش داده، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری ایران، در راستای تلاش مسکو برای متنوع کردن جریان صادرات گاز خود اعلام کرد: روسیه ممکن است حداکثر ۵۵ میلیارد مترمکعب گاز در سال به ایران عرضه کند. در واقع عرضه گاز روسیه به ایران، می‌تواند به ۵۵ میلیارد مترمکعب در سال برسد اما ابتدا باید در حجم اندک حداکثر دو میلیارد متر مکعب آغاز شود.

بر اساس گزارش رویترز، شرکت گازپروم، در ژوئن سال میلادی گذشته، یک تفاهم‌نامه با شرکت ملی گاز ایران را برای عرضه گاز روسیه از طریق خط لوله به ایران، امضا کرد. اما مسیرهای احتمالی برای این خط لوله، فاش نشده‌اند. وزیر نفت ایران در آن زمان گفته بود: ایران روزانه ۳۰۰ میلیون مترمکعب گاز از روسیه دریافت می‌کند که به حدود ۱۱۰ میلیارد متر مکعب در سال می‌رسد.

خط لوله نورد استریم و جایگزین‌های آن

حجم ۵۵ میلیارد مترمکعب گاز بیان‌شده از سوی پوتین، مشابه میزان گازی است که از روسیه و از طریق خط لوله نورد استریم ۱ به اروپا می‌رسید؛ خط لوله‌ای که در انفجارهای سال ۲۰۲۲ آسیب دید.

خط لوله نورد استریم شامل دو خط لوله انتقال گاز از روسیه به آلمان بود که به نام نورد استریم ۱ و ۲ شناخته می‌شد. نورد استریم ۲، وظیفه انتقال روزانه 150 میلیون مترمکعب گاز روسیه به اروپا را بر عهده داشت. اما جنگ موجب شد آلمان این پروژه را متوقف کند و یکی از پیامدهای متوقف شدن پروژه این خط لوله، کاهش وابستگی اروپا به گاز روسیه بود.

در جریان به تعویق افتادن صدور گواهینامه این خط لوله، خط لوله گاز طبیعی 850 کیلومتری لهستان و نروژ به نام بالتیک پایپ از دانمارک افتتاح شد. این خط لوله به عنوان جایگزینی برای خط لوله نورد استریم یک و دو معرفی شد.

یکی دیگر از جایگزین‌های مهم خط لوله نورد استریم، خط لوله گاز ترانس-صحرا بود. این خط لوله چهار هزار کیلومتری از نیجریه آغاز شده و در الجزایر پایان می‌یابد. ظرفیت انتقال گاز طبیعی این خط لوله روزانه معادل ۸۰ میلیون متر مکعب است./ تجارت نیوز